Sáng 5/6, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh (số 01, đường Nguyễn Tất Thành, Phường 13, Quận 4), Sở Văn hóa và Thể thao TP. Hồ Chí Minh tổ chức Lễ ra mắt Sách “Đoàn Văn công Giải phóng R – Một dấu ấn lịch sử”.
Sự kiện không chỉ là dấu son kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, mà còn là một cuộc hành trình cảm xúc về những con người đã dùng lời ca tiếng hát, điệu múa biến thành “vũ khí sắc bén” trên mặt trận tư tưởng.
Cách đây đúng 50 năm, Đại thắng mùa Xuân 1975 đã khép lại một chương lịch sử đầy máu lửa, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do. Trong dòng chảy hào hùng đó, Đoàn Văn công Giải phóng R, thuộc Ban Tuyên huấn Trung ương Cục miền Nam, là một minh chứng sống động cho vai trò không thể thiếu của văn hóa, nghệ thuật trong chiến tranh. Họ không chỉ là những nghệ sĩ mà còn là những chiến sĩ thực thụ, dấn thân vào những nơi gian khổ nhất, đối mặt với bom đạn để mang tiếng hát, điệu múa đến với đồng bào, chiến sĩ.
Cuốn sách “Đoàn Văn công Giải phóng R – Một dấu ấn lịch sử” được biên soạn công phu, dày dặn với ba phần chính: “Vai sát vai chung một bóng cờ” khắc họa bối cảnh và lịch sử hình thành Đoàn; “Chân dung tài hoa ngược dòng thác lũ” kể lại những hồi ký xúc động của các văn, nghệ sĩ; và “Duyên này thì giữ vặt này của chung” tổng hợp 50 ca khúc cách mạng cùng những lá thư tử tuyến đầu. Mỗi trang sách là một minh chứng cho tinh thần yêu nước, sự hy sinh và đam mê nghệ thuật không biên giới của những người nghệ sĩ – chiến sĩ ấy.
Hành trình cảm xúc và sự tái hiện sống động
Không gian triển lãm chuyên đề “Đoàn Văn công Giải phóng R – Một dấu ấn lịch sử” đã đưa khách tham quan trở về với những năm tháng kháng chiến ác liệt. Các tư liệu, hình ảnh quý giá về hoạt động của Đoàn được trưng bày cùng những tiểu cảnh tái hiện không gian sinh hoạt của các nghệ sĩ ở chiến khu R như: đường hầm dã chiến, nhà lá trung quân, máy quay quần và cờ giải phóng, khoai mì luộc sống… đã tạo nên một bức tranh chân thực và đầy cảm xúc.
Điểm nhấn của buổi lễ là chương trình nghệ thuật đặc sắc, tái hiện lại những tác phẩm đã đi vào lòng người như: “Nhạc rừng”, “Xuân chiến khu”, “Vọng cổ Đất hoa đăng Bác”, trích đoạn kịch “Đấu có giấc là ta cứ đi”… Những bài hát, điệu múa không chỉ là biểu diễn mà còn là lời tự sự, là minh chứng cho một thời kỳ nghệ thuật cống hiến hết mình. Đặc biệt, phần giao lưu với các nhân chứng lịch sử, những nghệ sĩ gạo cội từng hoạt động trong Đoàn Văn công Giải phóng R như Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn, Nghệ sĩ Nguyễn An Long, NSUT Phi Yến, Nghệ sĩ Trần Mỹ Long, Nghệ sĩ Phạm Minh Thu… đã mang đến những câu chuyện chưa kể, những kỷ niệm sâu sắc, khiến không khí buổi lễ thêm phần lắng đọng và ý nghĩa.
Cận cảnh cuốn sách lịch sử, ghi lại những dấu ấn khó phải của Đoàn Văn công Giải phóng R.
Phát biểu tại buổi lễ, đại diện Sở Văn hóa và Thể thao TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Cuốn sách và sự kiện hôm nay không chỉ là một công trình tư liệu quý giá mà còn truyền tải những giá trị sâu sắc về lòng yêu nước, tinh thần hy sinh và đam mê nghệ thuật của những con người đã biến lời ca tiếng hát, điệu múa thành vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng. Đây là dịp để thế hệ hôm nay và mai sau thêm hiểu, thêm trân trọng những cống hiến thầm lặng nhưng phi thường của những nghệ sĩ – chiến sĩ đã viết nên một chương vàng lịch sử bằng chính tài năng, lòng dũng cảm và trái tim nghệ thuật.”
Sự kiện Lễ ra mắt Sách “Đoàn Văn công Giải phóng R – Một dấu ấn lịch sử” không chỉ là một hoạt động văn hóa, nghệ thuật đơn thuần mà còn là một bài học lịch sử sống động, tiếp tục nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước và ý chí cống hiến cho sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung trong thời đại mới. Những hạt giống nghệ thuật được gieo trồng trong khói lửa chiến tranh nay đã đơm hoa kết trái, tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển của nền văn hóa, nghệ thuật nước nhà.
Phan Thái
