Gần 90 startup AI và máy học đã vào rơi vào tay của những gã khổng lồ công nghệ như Apple, Meta, Microsoft, Alphabet, Amazon, Nvidia… và dự báo con số này sẽ không dừng lại.
Dữ liệu của PitchBook ghi nhận các Bigtech gồm Meta, Microsoft, Alphabet (công ty mẹ của Google), Amazon, Nvidia và Apple đã hoàn tất việc mua lại 88 công ty AI và máy học trong 2 thập kỷ qua.
Nếu Microsoft có thương vụ với giá kỷ lục 19 tỷ USD mua lại Nuance Communications, thì Apple lại dẫn đầu về số lượng 20 công ty khởi nghiệp về tay mình chỉ trong khoảng 5 năm trở lại đây, gấp đôi con số Microsoft và Meta thâu tóm cùng thời điểm.
Mặc dù cơ quan quản lý đã có động thái nhằm siết chặt các hoạt động này nhằm chống độc quyền trong ngành công nghệ. Nhưng cuộc chạy đua thâu tóm các startup công nghệ không dừng lại mà càng được tăng ga sau thương vụ 10 tỷ USD vào OpenAI hồi tháng 1/2023 của Microsoft. Các Big Tech có thừa phương thức để “lách” như trả phí để thuê lại các nhân viên của startup, giống cách Microsoft đã làm với Inflection AI.
Không có thế lực nào ngăn cản được làn sóng này, bởi đây là cuộc chơi đôi ba bên đều có lợi. Với các công ty công nghệ, việc có thêm nguồn lực đổi mới sáng tạo của startup giúp họ như “hổ mọc thêm cánh”. Dù tốn hàng tỷ USD đầu tư vào các công ty khởi nghiệp vẫn tiết kiệm hơn việc chính họ phải đầu tư xây dựng đội ngũ R&D và chờ ý tưởng thành hiện thực.
Chưa kể, sự xuất hiện của công nghệ “nhân tạo” giúp các tập đoàn này giảm lực lượng nhân lực khá lớn. Các công ty công nghệ lớn đã sa thải hơn 7.500 nhân viên trong tháng 1, theo trang web theo dõi nhân sự công nghệ Layoffs.fyi. Sự cắt giảm này một mặt để bù lại chi phí đã đầu tư cho AI, nhưng mặt khác cũng cho thấy hiệu quả AI khi thay thế hoặc tăng năng suất cho nhân sự.
Còn với các công ty khởi nghiệp, khi được ghép vào hệ sinh thái của Big Tech giống như được “đứng trên vai người khổng lồ”. Họ nhanh chóng tận dụng vốn, công nghệ, thị trường, mạng lưới đối tác và người dùng của các tập đoàn này để phát triển.
Với người dùng và thị trường, họ đã nghe rất nhiều đến AI, máy học nhưng tỉ lệ ứng dụng các sản phẩm có công nghệ mới còn rất thấp. Họ mong chờ có những sản phẩm thân thiện, dễ sử dụng hơn, được cá nhân hóa với giá thành hợp lý. Chính nhu cầu này của thị trường sẽ ngày càng kích thích các liên minh AI hợp tác với nhau.
Bà Anna Lê Mỹ Nga, Chủ tịch Angels Innovatine Capital, nghiên cứu sinh Tiến sĩ Đổi mới sáng tạo, Viện Nghiên cứu và Quản lý đổi mới sáng tạo Thụy Sĩ, cho biết đổi mới sáng tạo đóng vai trò “sống còn” trong các loại hình doanh nghiệp và nền kinh tế hiện đại. Mô hình đổi mới sáng tạo mở trong doanh nghiệp có thể thúc đẩy và phát triển rộng rãi, thành công trong tất cả các ngành công nghiệp. Đó là việc tự do chia sẻ ý tưởng, kiến thức và thông tin để tạo ra giá trị mới, cũng như khám phá và tận dụng tiềm năng sáng tạo của cộng đồng bên ngoài doanh nghiệp.
Startup đóng vai trò lớn trong đổi mới sáng tạo mở. Những doanh nghiệp khởi nghiệp thường được thành lập bởi những người trẻ, có tầm nhìn và giải pháp sáng tạo và táo bạo, tập trung vào việc phát triển các giải pháp ứng dụng công nghệ cao để giải quyết các vấn đề xã hội hoặc doanh nghiệp cụ thể. Sự đổi mới từ startup có thể lan tỏa đến các lĩnh vực khác và tạo ra những tiến bộ đột phá.
“Để thực hiện đổi mới sáng tạo mở, doanh nghiệp có thể thông qua các hoạt động M&A (mua bán và sáp nhập), hợp nhất với các đối tác có cùng tầm nhìn sáng tạo và cả từ nguồn vốn của các quỹ đầu tư mạo hiểm. Quan trọng là chúng ta cùng tạo ra một hệ sinh thái tài chính linh hoạt và đa dạng để hỗ trợ cả quá trình nghiên cứu và phát triển, lẫn việc tiến hành các giao dịch M&A chiến lược”, bà Lê Mỹ Nga cho biết.
Khả năng đổi mới sáng tạo được xem là một lợi thế cạnh tranh trong thời đại kinh tế ngày nay. Trong khi đó AI được xem là công nghệ sẽ thay đổi diện mạo của thị trường công nghệ nói riêng và cách vận hành của các doanh nghiệp, nền kinh tế nói chung. Vì vậy, tiên phong trong AI cũng giúp các công ty công nghệ sớm thống trị thị trường. Với các BigTech, việc thâu tóm các startup AI hiện không còn là những dự án mạo hiểm nữa mà đã trở thành một thành phần quan trọng trong chiến lược tăng trưởng dài hạn của họ nhằm gia tăng khoảng cách với đối thủ.